Bedelsiz İhracat Nedir? Faturası Nasıl Kesilir?

Global pazara açılabilmek adına ihracat yapmak oldukça önemlidir. Ayrıca ihracatın döviz kazandırması da bir şirketin gelirlerini artıran önemli bir detaydır. Fakat bazı ihracat işlemleri için ödeme alınmaz. Bedelsiz ihracat olarak bilinen bu işlem için ödeme alınmasa da işlemin faturalandırılması gerekir. Peki, belirli ürün grupları ve hizmetler için geçerli olan bedelsiz ihracat nedir ve bedelsiz ihracat faturası nasıl kesilir? 

Bedelsiz İhracat Nedir?

Bedelsiz ihracat; bir ürün veya hizmetin, karşılığında herhangi bir ödeme alınmadan yurt dışına gönderilmesi şeklindeki ticari faaliyettir. Bedelsiz ürün ihracatı yapmaktaki temel amaç ticaret değildir. Öyle ki numune, promosyon ve hediye gibi ürün tanıtımı amacı içeren gönderimler bedelsiz ihracat olarak değerlendirilir. Ayrıca bağış, fuar katılımı, garanti ve onarım hizmeti gibi durumlarda da bedelsiz ihracat yapılır.  

Bedelsiz İhracat Kapsamına Giren Ürünler Hangileridir?

Bedelsiz ihracat sadece yasal olarak izin verilen ürün ve hizmetler için yapılabilir. Bu kapsamda bedelsiz ihracat kapsamına giren ürünler ile bedelsiz ihracatı izne bağlı olanlara ve bedelsiz ihracı yasak olan ürünlere de dikkat etmek gerekir.  

Bedelsiz İhracat Kapsamına Giren Ürünler

• Ürün tanıtımı amacıyla gönderilen örnek ürün ve numuneler 
• Reklam amacıyla gönderilen promosyonlar 
• İş ortaklarına ve müşterilere gönderilen hediyeler 
• İnsani yardım ve sosyal projeler kapsamında yardım amacıyla bağışlanan ürünler 
• Doğal afetler ve savaş gibi durumlarda destek amacıyla gönderilen ürün ve yardım malzemeleri 
• Eğitim, araştırma, test ve benzeri amaçlara gönderilen ürünler 
• Üniversite, belediye ve kamu kurumlarının anlaşmaları doğrultusunda gönderilen ürün ve malzemeler 
• Daha önce ihraç edilip bakım, onarım ve değişim gibi amaçlarla gelen ürünler 

Bedelsiz İhracatı İzne Tabi Olan Ürünler

• Veteriner ilaçları 
• Canlı hayvanlar 
• Gübre ürünleri 
• Kontrole tabi maddeler 
• Tarihi eserler

Bedelsiz İhracatı Yasak Olan Ürünler

• Bozulabilir gıda ürünleri 
• Bıçak vb. ekipmanlar 
• Elektrikli bisikletler 
• Yanıcı ojeler 
• Lityum piller 
• CBD vb. kimyasal ürünler 
• Tehlikeli madde statüsündeki ürünler 

Bazı ürünler, tehlikeli madde statüsünde olup özel izinlere tabidir veya taşıma sınırlamaları nedeniyle ihracatı zordur. 

Bedelsiz İhracat Faturası Nasıl Kesilir?

Yurt dışına bedelsiz bir şekilde ihraç edilen ürünler için bedelsiz ihracat faturası düzenlenir. Bu fatura hem yerel hem de uluslararası gerekliliklere uygun bir şekilde hazırlanmalıdır. Bedelsiz ihracat faturası kesmek için izlenecek adımlar ise şu şekildedir: 

      1. Fatura Türü Belirlemek

Bedelsiz ihracata konu olan ürünle ilgili ticari fatura değil, bedelsiz fatura kesmek gereklidir. Fatura türü bedelsiz olarak seçilip üzerine de “Sıfır Bedelli” veya “Bedelsiz” ibarelerinden biri eklenmelidir.  

      2. Fatura İçeriğini Hazırlamak

Bedelsiz faturanın içeriği, standart ticari fatura ile aynı olmalıdır. Firma adı, ticaret ünvanı, vergi numarası, ürün detayları ve imza gibi tüm bilgiler eksiksiz bir şekilde faturada yer almalıdır. Bunlara ek olarak ürünlerle ilgili GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) kodları da mutlaka faturada bulunmalıdır. Faturadaki toplam bedel ise 0 TL/USD/EUR olmalıdır.  

      3. Vergilendirme ve Faturayı Beyan Etmek 

Fatura keserken vergilendirme süreçlerine de dikkat etmek gerekir. Bedelsiz ihracat faturasında KDV hesaplaması yapılmaz ve faturaya KDV eklenmez. Ancak bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin, belirli bir tutarı aşan bedelsiz ihracat faturalarını Ba-Bs formlarıyla beyan etmesi gerekebilir.

Bu sınır tutarı, her yıl Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile belirlenmekte olup, en güncel bilgiye Gelir İdaresi Başkanlığı'nın (GİB) resmi web sitesinden ulaşılması önerilir. 2025 senesi için bu limit 5.000 TL olarak belirlenmiştir. 

     4. Faturayı Gümrük Beyannamesine Eklemek

İhracat işlemlerinde bir gümrük beyannamesi hazırlanır ve ihracatla ilgili belgeler de bu beyannameye eklenir. Dolayısıyla bedelsiz ihracat faturasının da gümrük beyannamesine eklenmesi gerekir. Faturayla birlikte, bedelsiz ihracatın amacına göre aşağıdaki belgelerden biri veya birkaçı da beyannameye eklenebilir: 

• Numune talep formu 
• Fuar katılım belgesi 
• Sağlık sertifikaları 
• CE belgesi 
• Veteriner sertifikası 
• İlgili kurumlar tarafından verilen özel izin belgeleri 

Bu belgeler, ürünün niteliğine ve gönderim nedenine göre değişiklik gösterebilir. 

Bedelsiz İhracat ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Bedelsiz ihracat hakkındaki bilgileri vermemizin ardından bedelsiz ihracat faturaları ile ilgili sıkça sorulan sorulara da göz atabiliriz.  

Bedelsiz İhracat Faturasının Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?

Yurt dışı bedelsiz ihracat muhasebe kaydı, işlemin gelir yaratmadığı dikkate alınarak yapılmalıdır. Bu noktada muhasebe kaydının maliyet unsurları dikkate alınarak yapıldığından emin olunmalıdır.   

Bedelsiz İhracatta KDV İadesi Olur mu?

Bedelsiz ihracatta KDV iadesi alabilmek mümkündür. Bedelsiz ihracat işlemlerinde ürün karşılığında bedel alınmadığı için faturada KDV hesaplanmaz. Ancak ihracat için satın alınan girdilerde ödenen KDV, belirli koşullarda iade alınabilir. KDV iadesi için gümrük beyannamesi, fatura ve benzeri yasal belgeler hazırlanarak vergi dairesine başvuru yapılmalıdır. 

Bedelsiz İhracatta İşlem Limiti Ne Kadar?

Bedelsiz ihracatta işlem limiti 250.000 dolar, 500.000 dolar ve 500.000 dolar üstü olarak uygulanır. Değeri 250.000 doların altında kalan ürünler için başvurular gümrük idaresine yapılırken bu tutarı geçip 500.000 doları geçmeyen işlemlerde yetki ihracatçı birliklerinin genel sekreterliklerindedir. Bedelsiz ihracat limiti 500.000 doları geçen işlemlerde ise dış ticaret müsteşarlıklarına veya ihracat genel müdürlüklerine başvuru yapılır.